New in: Matvejević, Bulatović

Nove knjige u avgustu:

1) Predrag Matvejević, Druga Venecija, Slobodna Dalmacija, Split, 2005.
   
2) Miodrag Bulatović, Ljudi sa četiri prsta, Peti prst, Slovenački peti prst, Prosveta, Beograd, 1983.

Putopisno i neputopisno u "Pismima iz Pariza" Miloša Crnjanskog

     Ono što se određuje pojmom putopisno može se posmatrati kao konstanta u stvaralaštvu Miloša Crnjanskog, pojava koja je svoje mjesto u književnom ostvarenju ovog pisca našla u vidu putopisa kao žanra ili u vidu onoga za putopise karakterističnog, a što se javlja u djelima koja se žanrovski određuju na drugi način. Tako se motiv puta i putopisni postupak mogu uočiti u njegovim romanesknim (ili primarno romanesknim) i lirskim djelima kakva su: Seobe, Druga knjiga Seoba, Kod Hiperborejaca, Roman o Londonu, Lament nad Beogradom, Stražilovo. Druga karakteristika, pored ove koja se tiče javljanja putopisnog u onom što se primarno označava kao neputopisno, jeste i javljanje neputopisnog u onom što se primarno označava kao putopisno. Tako će se u putopisima Miloša Crnjanskog (Pisma iz Pariza, Ljubav u Toskani, Knjiga o Nemačkoj) naći određene lirske refleksije, esejistički elementi (najčešće ostvareni u vidu izražavanja poetičkih načela) te postupci oblikovanja rečenica, prisutni i u njegovom proznom stvaralaštvu, koji svoje izvorište imaju u poeziji ovog pisca. Ovakvo preplitanje lirskog i epskog te ukidanje tradicionalnog shvatanja žanrova i njihove okamenjenosti i međusobne udaljenosti očekivana je pojava u stvaralaštvu Crnjanskog ako se uzme u obzir vrijeme njegovog stvaranja i poetička načela tog vremena koja su uticala, bez sumnje, i na izgradnju poetike samog pisca.

Preoblikovanje mita kao književni postupak u Pekićevom romanu "Uspenje i sunovrat Ikara Gubelkijana"

   

     Jedna od bitnih i uočljivih karakteristika stvaralaštva Borislava Pekića jeste mitska osnova njegovih djela. Ta mitska osnova biva romaneskno uobličena na takav način da uvijek predstavlja svojevrsni iskorak u odnosu na mit po sebi, kakav je postojao u drevna vremena, predstavljajući svojevrsnu formu i vid oblikovanja priče koja treba da održi kategoriju kolektivnog pamćenja. Ostajući na tragu antičkih tragičara, koji su takođe uzimali mit kao osnovu svoga stvaralaštva, ali mit koji su mijenjali do određene mjere i na određeni način, zavisno od karaktera djela koje su stvarali, Pekić održava vezu sa onim prevobitnim načinom uobličenja priče, ali ono što nastaje kao produkt toga oblikuje u skladu sa nekim opštim književnim tendencijama vremena u kojem stvara i u skladu sa sopstvenom poetikom.

Lavirinti, vrtovi i intertekstualnost ili borhesovsko u "Fukoovom klatnu"

   

     Templari, Leon Fuko i fizika, ezoterija, Šekspir i Bekon, Sem Spejd, Hitler, Homer, ali prije svega Borhes. Sve ovo našlo je svoje (i te kako opravdano i razumljivo, iako na prvi pogled ne izgleda tako) mjesto u Ekovom romanu "Fukoovo klatno" i pokazalo kako smisleno povezivanje besmislenosti daje novu smislenu stvarnost. Ovakvo uvezivanje udaljenih stvari, neizostavna intertekstualnost kojom se gradi jedan poseban lavirint sačinjen o raznih književnih ostvarenja, poigravanje sa pojmom i prirodom trivijalnih žanrova te izvrtanje stvarnosti i posmatranje bivstvovanja u njoj takvoj samo su neki od elemenata koji pokazuju da i ovaj roman potvrđuje karakterističnu poetiku Umberta Eka.